Co oznacza niedobór witaminy K?
Ogólne informacje na temat witaminy K
Istnieją dwa główne rodzaje witaminy K. Witamina K1 (filochinon) pochodzi z roślin, zwłaszcza z zielonych warzyw liściastych, takich jak szpinak i jarmuż. Witamina K2 (menachinon) jest naturalnie wytwarzana w przewodzie jelitowym i działa podobnie jak witamina K1.
Witamina K odgrywa ważną rolę w procesie krzepnięcia, znanym lepiej jako krzepnięcie krwi. Krzepnięcie jest procesem, który pomaga zapobiegać nadmiernemu krwawieniu zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz organizmu.
Twój organizm potrzebuje witaminy K do produkcji białek, które biorą udział w procesie krzepnięcia. Jeśli masz niedobór witaminy K, w Twoim organizmie nie ma wystarczającej ilości tych białek. Widoczną oznaką niedoboru witaminy K jest nadmierne krwawienie.
Naukowcy uważają również, że witamina K wspomaga wzrost i zdrowie kości, ale nadal badają ten związek.
Niedobór witaminy K u osób dorosłych jest rzadki, ponieważ wiele produktów spożywczych, które spożywamy, zawiera odpowiednie ilości witaminy K1, a organizm sam wytwarza witaminę K2. Ponadto organizm jest w stanie ponownie wykorzystać istniejące zapasy witaminy K. Jednak pewne schorzenia i niektóre leki mogą zaburzać wchłanianie i tworzenie witaminy K, przez co może dojść do jej niedoboru.
Niedobór witaminy K jest znacznie bardziej powszechny u niemowląt. San taki nazywany jest VKDB (vitamin K deficiency bleeding), co oznacza krwawienie spowodowane niedoborem witaminy K.
Objawy niedoboru witaminy K
Głównym objawem niedoboru witaminy K jest nadmierne krwawienie. Należy pamiętać, że krwawienie może występować w innych miejscach niż miejsce skaleczenia lub rany. Krwawienie może być również widoczne, jeśli ktoś:
- łatwo się siniaczy,
- pojawiają się małe skrzepy krwi pod paznokciami,
- krwawi z błon śluzowych wyściełających obszary wewnątrz ciała,
- oddaje stolec, który jest ciemnoczarny (prawie jak smoła) i zawiera trochę krwi.
U niemowląt lekarze mogą zaobserwować niedobór witaminy K, jeśli występuje:
- krwawienie z miejsca, w którym została usunięta pępowina,
- krwawienia w obrębie skóry, nosa, przewodu pokarmowego lub innych miejsc,
- krwawienie z penisa, jeśli dziecko było obrzezane,
- nagłe krwawienie w mózgu, które jest bardzo niebezpieczne i zagraża życiu.
Niedobór witaminy K przyczyny
Chociaż niedobór witaminy K jest rzadki u dorosłych, niektóre osoby są narażone na zwiększone ryzyko, jeśli:
- przyjmują antykoagulanty kumarynowe, takie jak warfaryna, które rozrzedzają krew,
- przyjmują antybiotyki,
- cierpią na chorobę, która powoduje, że organizm nie wchłania prawidłowo tłuszczów (zaburzenia wchłaniania tłuszczów),
- stosują dietę bardzo ubogą w witaminę K.
Antykoagulanty kumarynowe zaburzają produkcję białek biorących udział w krzepnięciu krwi.
Niektóre antybiotyki powodują, że organizm wytwarza mniej własnej witaminy K. Inne antybiotyki mogą powodować, że witamina K staje się mniej skuteczna w organizmie.
Niewłaściwe wchłanianie tłuszczów prowadzące do niedoboru witaminy K może wystąpić u osób z:
- celiakią,
- mukowiscydozą,
- zaburzeniami w jelitach lub drogach żółciowych (wątroba, pęcherzyk żółciowy i drogi żółciowe),
- usunięcie części jelita.
Noworodki są narażone na zwiększone ryzyko niedoboru witaminy K z wielu powodów:
- mleko matki jest bardzo ubogie w witaminę K,
- witamina K nie jest dobrze przenoszona z łożyska matki do dziecka,
- wątroba noworodka nie wykorzystuje tej witaminy w sposób efektywny,
- noworodki nie wytwarzają samodzielnie witaminy K2 w ciągu pierwszych kilku dni życia.
Diagnozowanie niedoboru witaminy K
Po pierwsze, lekarz będzie musiał poznać historię choroby, aby dowiedzieć się, czy istnieje ryzyko niedoboru witaminy K u pacjenta. Osoby z grupy ryzyka to zazwyczaj te, które:
- przyjmują leki przeciwzakrzepowe,
- przyjmują antybiotyki,
- cierpią na schorzenia, w których wchłanianie tłuszczu jest utrudnione.
Najprawdopodobniej lekarz wykona badanie krzepliwości krwi, zwane badaniem czasu protrombinowego (PT), aby sprawdzić, czy niedobór witaminy K jest przyczyną objawów. Jest to badanie krwi, które mierzy, jak długo trwa proces krzepnięcia krwi.
Pielęgniarka, technik laboratoryjny lub inny pracownik służby zdrowia przeszkolony w zakresie pobierania krwi pobierze próbkę za pomocą małej igły. Następnie do próbki zostaną dodane substancje chemiczne, aby sprawdzić, jak reaguje. Krzepnięcie krwi trwa zazwyczaj od 11 do 13,5 sekundy. Jeśli krzepnięcie krwi trwa dłużej, lekarz może stwierdzić niedobór witaminy K u pacjenta.
Laboratorium może również spojrzeć na wyniki w inny sposób, mierząc międzynarodowy współczynnik znormalizowany (INR). INR jest oparty na skali, która porównuje wyniki różnych laboratoriów na całym świecie. Normalny INR wynosi od 0,9 do 1,1. W przypadku osób przyjmujących leki rozrzedzające krew może on wynosić od 2 do 3,5. Lekarz będzie zwracał uwagę na to, czy liczba ta nie jest zbyt wysoka.
Leczenie niedoboru witaminy K
W leczeniu niedoboru witaminy K stosuje się lek - fitonadion, czyli witaminę K1. W większości przypadków lekarze przepisują go w postaci leku doustnego. Lekarz lub pielęgniarka mogą również wstrzyknąć go pod skórę (w przeciwieństwie do żyły lub mięśnia). Dawka dla dorosłych wynosi od 1 do 25 miligramów (mg).
Lekarze przepiszą mniejszą dawkę fitonadionu dla osoby, która przyjmuje lek przeciwzakrzepowy. Zazwyczaj dawka ta wynosi od 1 do 10 mg. Ma to na celu uniknięcie komplikacji spowodowanych tym, że leki przeciwzakrzepowe zaburzają wytwarzanie witaminy K przez organizm.
Amerykańska Akademia Pediatrii zaleca podawanie noworodkom jednorazowej dawki 0,5 do 1 mg witaminy K1 po urodzeniu. Większa dawka może być konieczna, jeśli matka przyjmowała leki przeciwzakrzepowe lub przeciwpadaczkowe.
Długoterminowe rokowania w przypadku niedoboru witaminy K
Nieleczony niedobór witaminy K u osób dorosłych może prowadzić do nadmiernego krwawienia i stać się niebezpieczny. Jednak w prawie wszystkich przypadkach niedobór witaminy K jest uleczalny.
U niemowląt, u których VKDB jest szybko rozpoznany i leczony, rokowania są dobre. Jeśli jednak krwawienie, zwane krwotokiem śródczaszkowym, trwa zbyt długo lub nie jest leczone, może dojść do uszkodzenia mózgu lub śmierci.
Jak zapobiegać niedoborom witaminy K?
Nie ma określonej ilości witaminy K, którą należy spożywać każdego dnia. Jednak dietetycy uważają, że w przeciętnym dniu wystarczy 120 mcg dla mężczyzn i 90 mcg dla kobiet. Niektóre produkty spożywcze, w tym zielone warzywa liściaste, są bardzo bogate w witaminę K i dostarczają jej tyle, ile potrzeba w jednej porcji.
Pojedyncza dawka witaminy K po urodzeniu może zapobiec problemom u noworodków.
Osoby cierpiące na zaburzenia wchłaniania tłuszczów powinny porozmawiać z lekarzem o przyjmowaniu suplementu witaminy K i monitorowaniu jej poziomu. To samo dotyczy osób przyjmujących warfarynę i podobne leki przeciwzakrzepowe.
Zostaw komentarz